Skilyrtur, huglægur ótti.

 

Ég er að tala um ótta sem er alls ótengdur lífshættu og er huglægur.

 

Við erum oft meðvituð um hvað vekur ótta hjá okkur;  "ég er hrædd við geitunga", "mér er illa við blabla".  Við þekkjum þetta mynstur og forðumst það sem vekur óttann.  

Flóknara verður þetta ef við höfum byggt upp ótta án þess að vera meðvituð um hann. Það gerist ef við lendum í aðstæðum sem vekja upp vanmátt, sársauka eða eihver "ýkt" tilfinnigaviðbrögð.  Aðstæður sem við eigum erfitt með að komast í gegnum og þurfum jafnvel að þrauka þar til við komumst úr þeim.  Þetta eru kannski veikindi, skaðleg samskipti, eitthvað tjón sem er verulegt; hvað sem gæti kallast frá tilfinningalegu ójafnvægi upp í áfall. Oftast höldum við svo bara áfram og viljum sem minnst hræra í þessum upplifunum eftir að ólgan er gengin yfir. Dauðfegin að vera laus......en erum við það?

Ég gekk inn á Landspítalann í morgun bara nokkuð morgunhress til að fara í undirbúningviðtöl fyrir nokkuð stóra aðgerð.  Ég var ekki kvíðin því ég hef nú gert þetta nokkrum sinnum áður og alltaf sloppið lifandi og náð mér á strik.  Ekkert vandamál sýnilegt; til í slaginn. Svo byrjaði líkaminn að haga sér út takt við það sem ég hélt að væri staðan; hjartað fór á fullt, ég svitnaði, hálsinn herpist og svo fór ég bara að berjast við að fara ekki að gráta þarna á ganginum fyrir framan móttökuritarann! Grét bara fyrir framann svæfingalækninn..... Hausinn fór á fullt eins og hvirfilbylur og allt sem var og er að gerast í lífinu þessa dagana fór inn í þennan hvirfilbyl svo úr varð einn grautur; gat því engan vegin fattað hvað var raunverulega orsök vanlíðunarinnar. En sem betur fer er ég með töluverða þekkingu á samhengi hugar og líkama og gat því gert eitthvað í stöðunni.

Hvað er hægt að gera þegar fortíðarupplifanir sem sköpuðu vanlíðan vekja óttann upp við samskonar aðstæður, jafnvel þegar við eigum síst von, og slá okkur svona út af laginu? Ég get deilt því sem virkar á mig (og ég fann ekki upp hjólið í þessu samhengi; þetta hefur hjálpað mörgum):

• Hlustsaðu: hvað er að gerst í líkamanum og hvað er að gerast í huganum? Hvaða hugsanir eru í gangi? Leifðu líðaninni að "flæða" um þig þar til þú getur gefið henni skilgreiningu (ótti, reiði, sorg, o.s.frv.)

• Tjáðu þig: ef ekkert er gert til að létta á hugsununum þá er hætt við að eftir hvirfilbylinn verði "rústir" sem þarf að fara að flokka úr og vinna með.  Eða bara að haldið verði áfram með hörkunni í þeirri blekkingu að allt verði í lagi.....þar til næst. 

Ég er svo lánsöm að eigi vini sem ég get talað við og treyst. Það gerði ég; talaði við góðan vin sem með því að leyfa mér að tjá mig gaf mér svigrúm til að finna hvaðan þessi ótti kom.  Því á meðan við erum að tjá okkur við aðra manneskju neyðist hugurinn til að forma hugsanirnar á skiljanlegan hátt og það hægir á huganum.  Allt verður skýrara, í stað hraðans sem annars er þegar við bara hugsum með sjálfum okkur.

 

Ótti án lífshættu er lamandi afl .................